علائم روی پلاستیک و ظروف پلاستیکی به چه معناست؟

در هنگام تولید ظروف پلاستیکی، بطری‌ها، بسته‌بندی مواد غذایی و محصولات پلیمری، معمولاً در زیر یا پشت آن‌ها علامت‌هایی مانند مثلث بازیافت، اعداد یا نمادهایی خاص حک می‌شود.
این علائم به ما نشان می‌دهند که پلاستیک از چه نوعی است، چگونه باید استفاده یا بازیافت شود و آیا تماس آن با غذا یا حرارت بی‌خطر است یا خیر.

معنی مثلث بازیافت و اعداد روی پلاستیک‌ها

یکی از معروف‌ترین علائم روی ظروف پلاستیکی، مثلث بازیافت است که از سه فلش تشکیل شده و چرخه‌ی جمع‌آوری، بازیافت و استفاده مجدد از پلاستیک را نشان می‌دهد.
درون این مثلث، عددی بین ۱ تا ۷ وجود دارد که نوع پلاستیک را مشخص می‌کند. هر عدد، بیانگر یک ترکیب پلیمری خاص با ویژگی‌های متفاوت است.

هر چه عدد داخل مثلث کوچک‌تر باشد، پلاستیک ایمن‌تر و بازیافت‌پذیرتر است. در ادامه تمام کدها را به تفکیک معرفی می‌کنیم.

۱. PET یا PETE (پلی‌اتیلن ترفتالات)

• کاربرد: بطری آب معدنی، نوشابه، بسته‌بندی مواد غذایی

• ویژگی‌ها: سبک، شفاف و مقاوم در برابر شکستگی

• نکته: تنها برای مصرف یک‌باره مناسب است. در تماس طولانی با گرما یا نور ممکن است مواد شیمیایی آزاد کند.

• قابلیت بازیافت: بسیار بالا

۲. HDPE (پلی‌اتیلن سنگین)

• کاربرد: بطری مواد شوینده، شیر، روغن موتور، لوله‌های پلاستیکی

• ویژگی‌ها: مقاوم در برابر مواد شیمیایی و حرارت

• قابلیت بازیافت: عالی

• نکته: یکی از ایمن‌ترین انواع پلاستیک برای تماس با مواد غذایی است.

برای آشنایی با انواع کامپاند پلی‌اتیلن سنگین (HDPE) و انتخاب بهترین گزینه برای تولید، همین حالا روی پلی‌اتیلن سنگینکنید.

۳. PVC (پلی‌وینیل کلراید)

• کاربرد: لوله‌کشی، بطری روغن مایع، پرده حمام

• ویژگی‌ها: محکم ولی در برابر حرارت سمی می‌شود.

• خطر: در دمای بالا کلر آزاد کرده و سمی است.

• توصیه: برای نگهداری مواد غذایی داغ استفاده نشود.

۴. LDPE (پلی‌اتیلن سبک)

• کاربرد: نایلون فریزر، کاور لباس، بسته‌بندی مواد غذایی

• ویژگی‌ها: نرم، سبک، انعطاف‌پذیر

• قابلیت بازیافت: پایین‌تر از HDPE

• توصیه: جایگزین آن، کیسه‌های پارچه‌ای یا زیست‌تجزیه‌پذیر هستند.

به دنبال پلی‌اتیلن سبک (LDPE) باکیفیت برای تولید یا صادرات هستید؟
در صفحه‌ی پلی‌اتیلن سبک مشخصات فنی، گریدهای موجود و شرایط تأمین عمده را ببینید.
همچنین می‌توانید پیش از خرید، نمونه دریافت کنید تا از کیفیت مواد اطمینان کامل داشته باشید.

۵. PP (پلی‌پروپیلن)

• کاربرد: ظروف ماست، درپوش بطری، نی نوشیدنی، قطعات خودرو

• ویژگی‌ها: مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی

• مزیت: یکی از ایمن‌ترین پلاستیک‌ها برای غذا و مایکروویو است.

• بازیافت‌پذیری: بالا

برای آشنایی کامل با پلی‌پروپیلن، ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای آن در صنایع مختلف، همین الان کلیک کنید و مقاله پلی پروپیلن چیست؟ را مطالعه کنید.

۶. PS (پلی‌استایرن – یونولیت)

• کاربرد: ظروف یک‌بارمصرف، فوم بسته‌بندی، سینی مواد پروتئینی

• خطر: در تماس با غذای داغ مواد استایرن آزاد می‌کند که احتمال سرطان‌زایی دارد.

• توصیه: فقط برای استفاده سرد مناسب است.

۷. OTHER (سایر پلاستیک‌ها)

• کاربرد: بطری‌های چندلایه، CD/DVD، تجهیزات پزشکی

• ویژگی‌ها: شامل پلی‌کربنات و رزین‌های ترکیبی

• خطر: ممکن است حاوی BPA باشد که برای هورمون‌ها مضر است.

• توصیه: فقط در ظروف دارای علامت BPA FREE استفاده شود.

سایر علائم روی ظروف پلاستیکی و معنی آن‌ها

در کنار عدد داخل مثلث، معمولاً نمادهای دیگری نیز دیده می‌شوند که نشان‌دهنده‌ی شرایط استفاده و نگهداری هستند:

چرا شناخت علائم پلاستیک اهمیت دارد؟

شناخت علائم روی پلاستیک‌ها تنها برای بازیافت صحیح نیست؛ بلکه به سلامت انسان و محیط‌زیست مرتبط است.
پلاستیک‌های نامناسب می‌توانند مواد شیمیایی خطرناک را به غذا منتقل کنند یا هنگام سوزاندن، گازهای سمی تولید کنند.
از سوی دیگر، تفکیک صحیح پلاستیک‌ها باعث افزایش کارایی بازیافت صنعتی و کاهش آلودگی زیست‌محیطی می‌شود.

تفاوت پلاستیک‌های قابل بازیافت و غیرقابل بازیافت

پلاستیک‌های نوع ۱، ۲ و ۵ (PET، HDPE و PP) بازیافت‌پذیر و بی‌خطرتر هستند.
در مقابل، پلاستیک‌های نوع ۳، ۶ و ۷ معمولاً مواد شیمیایی مضری مانند کلر، استایرن یا BPA آزاد می‌کنند و بازیافت دشواری دارند.

جمع‌بندی

علائم روی پلاستیک‌ها به ما کمک می‌کنند بدانیم:

• پلاستیک از چه جنسی ساخته شده است

• آیا برای تماس با مواد غذایی بی‌خطر است

• و چگونه باید بازیافت شود

شناخت این کدها نه تنها برای مصرف‌کنندگان بلکه برای تولیدکنندگان، خریداران گرانول و شرکت‌های کامپاندینگ اهمیت زیادی دارد، زیرا بر انتخاب ماده اولیه، افزودنی‌ها و گرید مناسب تأثیر مستقیم دارد.

سوالات پرتکرار

۱. عددهای روی ظروف پلاستیکی چه معنایی دارند؟

اعداد داخل مثلث بازیافت از ۱ تا ۷ نشان‌دهنده‌ی نوع پلیمر سازنده پلاستیک هستند. مثلاً عدد ۱ برای PET، عدد ۲ برای HDPE و عدد ۵ برای PP به‌کار می‌رود. هرچه عدد کمتر باشد، پلاستیک ایمن‌تر و قابل‌بازیافت‌تر است. این کدها به تشخیص نوع ظرف و روش بازیافت کمک می‌کنند.

۲. کدام نوع پلاستیک برای مواد غذایی بی‌خطرتر است؟

پلاستیک‌های نوع ۲ (HDPE) و ۵ (PP) از نظر علمی ایمن‌ترین انواع برای تماس مستقیم با غذا و نوشیدنی هستند. این مواد فاقد ترکیبات سمی مانند BPA بوده و در برابر حرارت یا سرما پایداری بالایی دارند.

۳. آیا می‌توان ظروف پلاستیکی را در مایکروویو یا فریزر قرار داد؟

فقط ظروفی که دارای نماد مایکروویو (سه خط موجی) یا برف (قابل فریز) هستند برای این کار مناسب‌اند. استفاده از سایر پلاستیک‌ها در این شرایط می‌تواند باعث آزاد شدن مواد شیمیایی خطرناک و تغییر ساختار ظرف شود.